Μηνολόγιο
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΓΕΝΑΡΗΣ - ΓΑΜΙΛΙΩΝ (15/1 - 15/2)
Τα βουνά φορτωμένα τα πιο κοντα στον ουρανό δημιουργήματα. Τα' αγρίμια
στις φωλιές τους. Κρεμασμένοι τσίγκροι από τις τσίγκινες σκεπές, κεριά
αναμμένα από τις πρώτες ηλιαχτίδες κι η παγωνιά να ξεφαντώνει στην ερημιά.
Αναμνήσεις κι αρκούδες στη χειμερία νάρκη τους. Ο κοκκινολαίμης με την
άλικη μπέρτα ραμφίζει τα νωχελικά μας πρωινά
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΛΕΒΑΡΗΣ ή ΚΟΥΤΣΟΦΛΕΒΑΡΟΣ - ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΩΝ (15/2-15/3)
Βιαστική πρώιμη ανυπόμονη Άνοιξη στις μυγδαλιές. Τριγμοί ριζών από τα ανακλαδίσματά τους στα στενά
κρατητήρια του χειμώνα. Πολλά νερά στον Καλαμά, τον Αώο, τον Βοϊδομάτη και πέστροφες να σπαρταράνε
στα πλεμάτια. Στην επικράτεια του ύπνου, πρόβες ανυπόμονων ονείρων.
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΜΑΡΤΗΣ & ΓΔΑΡΤΗΣ - ΕΛΑΦΟΒΟΛΙΩΝ (15/3 - 15/4)
Το τελευταίο οχυρό του χειμώνα που αντιστέκεται με πείσμα στην έλευση της Άνοιξης
με σημαντικές απώλειες εκατέρωθεν. Βροχές ευεργετικές για κρόμμυα, γεώμηλα και
κρυμμένα αισθήματα. Η σταβιά λιγοστεύει από ξύλα και το τζάκι συνεχίζει το παραμύθι του χειμώνα.
Τη νύχτα ακούγονται σπόροι που σπάνε και οι βλαστοί τους τρυπάνε το χώμα.
ΑΠΡΙΛΙΟΣ -ΑΠΡΙΛΗΣ -ΜΟΥΝΙΧΙΩΝ (15/4 - 15/5)
Η φύση ξαναστρώνει τα πολύτιμα χαλιά της που 'χε δώσει για φύλαξη στα υπόγεια του χειμώνα.
Σπαρτά κυματίζουν στον σιτοβολώνα της μνήμης. Ίχνη από χελιδονοφωλιές σε παλιά σπίτια, ακριβά
αποτυπώματα περασμένων ανοίξεων. Σκληρός και ξανθός Απρίλης, ο Ιανός της ποίησης. Ω γλυκύ μου έαρ!
Στις εκκλησιές ο Επιτάφιος θρήνος στις μωβ κουτσουπιές το Θείο πένθος και στις λαγκαδιές ανθισμένες παπαρούνες
από το αίμα του Άδωνη.
ΜΑΪΟΣ - ΜΑΗΣ και ΚΕΡΑΣΑΡΗΣ - ΘΑΡΓΗΛΙΩΝ (15/5 - 15/6)
Κεράσια κόκκινα, σκουλαρίκια στ' αυτιά της Άνοιξης να στραφταλίζουν στον ήλιο.
Η Βεατρίκη με τις φίλες της συντροφιά στον περίπατό της πλάι στον ανθισμένο Άρνο.Εκεί την πρωτο αντίκρισες μεγάλε Φλωρεντιανέ;
Φύτεμα μποστανιών, πότισμα καλαμποχώραφων κι η πρσμονή, μελωδία στο στήθος.
Χελιδόνια να ψαλιδίζουν το γαλάζιο κι εκείνο να μην σώνεται.Σκαρισμένα κοπάδια στον ύπνο της αυγής.
Βαθιές ανάσες στη θέα της καινούργιας μέρας με απέραντες διαδηλώσεις λουλουδιών και τη φωνή του ποιητή:
"Όποιος πεθαίνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει"
ΙΟΥΝΙΟΣ - ΙΟΥΝΗΣ, ΘΕΡΤΗΣ ή ΘΕΡΙΣΤΗΣ - ΣΚΙΡΟΦΟΡΙΩΝ (15/6-15/7)
Δρεπάνια σε μουσεία κεφαλοχωρίων, πλάι σε άλλα σκεύη παρωχημένων χρήσεων.
Κοντά σ'ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Μαχαίρια για την μπομπότα, το χοιρομέρι, τα τυριά, τις πίτες.
Αξημέρωτα για το θέρο. Στο σαμάρι της φοράδας της -της Μπάλιας-, δρεπάνια, βούρλα για δεμάτια,
φέτα στο κλειδοπίνακο, σιουρμπέτι στο γυαλί, μπατσαριά στο τεψί, ψωμί στην πετσέτα, νερό στην
ντρεβενίτσα και μια τσέργα για τον μεσημεριανό ύπνο στη σκιά της γκορτσιάς. Κι άσπρα μεγάλα
καθαρά μαντίλια για να προφυλάσσουν το πρόσωπο απ' τον καλοκαιριάτικο ήλιο κι ο ιδρώτας
να τσούζει τα μάτια ' ή τα δάκρυα; Τα σεντούκια της μνήμης που μοσχοβολούνε ανοίγω τώρα Μάνα;
"Καιρός του σπείρειν και καιρός του θερίζειν"
ΙΟΥΛΙΟΣ - ΙΟΥΛΗΣ και ΑΛΩΝΑΡΗΣ - ΕΚΑΤΟΜΒΑΙΩΝ (15/7 - 15/8)
Τα άλογα στ' αλώνι να ξεσπυρίζουν τα δημητριακά με τα πεταλά τους, αψιά μυρωδιά του άχυρου που
σαν τέλειωνε τα' αλώνισμα το σπρώχναμε με τα δικέλια στην καλύβα. Παιχνίδια κρυφτού κάτω απ'
τα' άχυρα, ρόδινες σάρκες με τον τραγοπόδαρο στην οροφή να χαμογελάει βαθιά βλέμματα.
Το απόγευμα λίχνισμα του καρπού να πάρει ο άνεμος τα φλούδια και οι σπουργίτες "τα στρουθία του Παπαδιαμάντη"
κοπάδια στις βουζιές ένα γύρω. Κουβάλημα του καρπού στ' αμπάρια κι ο ύπνος χορταστικός χωρίς τον εφιάλτη της πείνας.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΜΕΤΑΓΕΙΤΝΙΩΝ (15/8 - 15/9)
Στο ξεραμένο από τον καύσωνα ποτάμι, μεγάλοι πλαγιασμένοι κορμοί από παρασυρμένες καστανιές και καρυδιές από
την εποχή των καταιγίδων. Μυρωδιές βαρβατίλας τράγων και κριαριών στο χοιροστάσι την ώρα που γύριζαν απ' τη βοσκή
τα κοπάδια. Άγρια εφηβεία βασανιστική με θολό βλέμμα και τραγούδι τζιτζικιών στις λιπανθιές του μπάρμπα - Μήτσου.
Λιπόθυμο καλοκαίρι να το κουβαλάει η μνήμη αγκαλιά.
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ, ΤΡΥΓΗΤΗΣ Ή ΤΡΥΪΤΗΣ - ΒΟΗΔΡΟΜΙΩΝ (15/8 - 15/9)
Ξανθά και μαύρα δάκρυα κρεμασμένα στα κλήματα, να σαπίζουν στον ήλιο χαλάλι το σκάψιμο, το κλάδεμα,
το βλαστολόγημα, το ράντισμα - με την παλιά χάλκινη μηχανή πλάτης- από στουμπισμένη γαλαζόπετρα.
Μέρες τρύγουμε κόσμο πολύ - θέρος τρύγος πόλεμος - μούστος για μουσταλευριά και σιουμπέκια, πετιμέζι για
τηγανίτες, κρασί για βάλσαμο, ρακί για τη καρδιά και μεταβγαλμένη για βεντούζες. Κράνια ζιούλες για φάγωμα, ποτό και μαρμελάδα.
Μαύρα βατόμουρα για ποτό κι όταν βράζουν για μαρμελάδα αχνίζει το σπίτι και οι αρκούδες ανοίγουν τα ρουθούνια τους τρελαμένες.
Χελιδόνια στα σύρματα του τηλεγράφου έτοιμα για αποδημία, μελαγχολικές νότες στο πεντάγραμμο του αποχωρισμού.
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΟΧΤΩΒΡΗΣ, ΑΪ ΔΗΜΗΤΡΗΣ - ΠΥΑΝΟΨΙΩΝ (15/10 - 15/11)
Μάζεμα καλαμποκιού. Ξενύχτια για τον ξέφλο και κρέμασμα στις γρέντες για να στεγνώσουν. Κι ύστερα ξεσπύριασμα το 'να με
τ' άλλο ή χτύπημα σε μια φαρδιά σανίδα με το στειλιάρι το τσιόλισμα.. Μάζεμα του καρπού κι άδειασμα στ' αμπάρια.
Φρέσκια ζεστή μπομπότα με τυρί φέτα κι αρέντα για το χοροστάσι ψυχόπιασμα. Μήλα κι αχλάδια - τα χειμωνάπιδα - στο σεντούκι
σειρά και άχυρο, σειρά και άχυρο. Μύγδαλα και κάχτες στο πατάρι και σούρβα περασμένα σε κλωστή, κρεμασμένα απ' το νταβάνι όπως
και πλεξίδες από κρεμμύδια και σκόρδα. Και μεγάλες κίτρινες κολοκύθες για πίτες και μπατσαριές, στο πάτερο που κρατούσαν όλο το χειμώνα.
Κι αγκαλιές χρυσάνθεμα τα σύνορα της καλοκαιρίας.
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΗΣ, ΧΑΜΕΝΟΣ(για τη μικρή διάρκεια της ημέρας) ΜΑΙΜΑΚΤΙΩΝ (15/11 - 15/12)
Τσίπουρο κι από γινομένα γκόρτσα τις ζιούλες. Η διαδικασία ακριβώς η ίδια μονάχα που στο καζάνι του αποστακτήρα αντί για σταφύλια
βάζουμε τα γκόρτσα. Γκορτσιές - αγριαχλαδιές η αγριαπιδιές - υπήρχαν παντού και κυρίωςστις άκρες των χωραφιών.
Όταν ήταν βαριοφορτωμένες καρπό ξέραμε οτι ο ερχόμενος χειμώνας θα ήταν βαρύς η φύση προνοούσε για τους υπηκόους της.
Σωροί - σωροί τα κίτρινα φύλλα στις πλατείες, στούς δρόμους, στους κήπους.Στην καρδιά τσιμπήματα για τους καθυστερημένους
του καλοκαιριού κι αντάρα να κρύβει Πάπιγγο και Νεμέρτσκα.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ, ΑΝΤΡΙΑΣ (αντριεύει το κρύο) - ΠΟΣΕΙΔΕΩΝ (15/12 - 15/1)
"Μπόλια" - καλαμπόκι, σιτάρι, ρεβύθια, φακές - στο τσουκάλι και στην πυροστιά στο τζάκι με τα αναμμένα ξύλα -.
Κι όταν χύλωναν σερβιρίζονταν σε βαθιά πιάτα κι από πάνω μιά κουταλιά της σούπας πηχτό πετιμέζι.
Κι από κοντά σιουμπέκια με ρακί, παραστιά.. Τα δέντρα γυμνά, η τσάπα και το φτυάρι φερμένα μέσα γιατί δεν ξέραμε
πόσο χιόνι θα έριχνε το βράδυ και πως θα πηγαίναμε ζαϊρέ για τα ζώα στα κατώγια; Κι όταν το 'στρωνα για τα καλά
κοτσύφια - μαύρες νότες - στους φράχτες των κήπων. Τα ίχνη από το σαστισμένο δρομολόγιο του πεινασμένου λαγού εύκολη
λεία για τον αητό που ζυγιαζόταν πριν εφορμήσει.
Ξάστερη νύχτα των Χριστουγέννων με ψαλμωδίες ανακατεμένες με τα βελάσματα των προβάτων και των νεογέννητων αρνιών.
Και την παραμονή οι σπαραχτικές κραυγές των γουρουνόπουλων - που δεν τα πετύχαιναν με το πρώτο στην καρδιά - στα μπασαμάκια
των αυλόγυρων, ως βαθιά στο δάσος με τους αλαφιασμένους υπηκόους του.