Ωδείον: κτίριο στο οποίο γίνονταν μουσικές και άλλες εκτελέσεις και διαγωνισμοί. Ωδείον· οικοδόμημα στην Αθήνα που αναγέρθηκε από τον Περικλή. Κατά τον Ησύχιο, ωδείο ήταν: "τόπος εν ώ, πριν το θέατρον κατασκευασθή, οι ραψωδοί και οι κιθαρωδοί ηγωνίζοντο" (ένας τόπος όπου, πριν κτιστεί το θέατρο, διαγωνίζονταν οι ραψωδοί και οι κιθαρωδοί).

Ωδή: μελοποιημένο ποίημα, τραγούδι. Φαίνεται πως σε παλιές εποχές γράφονταν ποιήματα για να ταιριάσουν σε μελωδίες που προϋπήρχαν. ωδαί λέγονταν ιδιαίτερα τα μικρά λυρικά ποιήματα με μουσική (λυρική ποίηση) του Αλκαίου, της Σαπφώς και του Ανακρέοντα, αλλά επίσης και πιο εκτεταμένες συνθέσεις, όπως τα επινίκια του Πινδάρου· η φόρμα των τραγουδιών αυτής της κατηγορίας ήταν τριμερής (στροφή, αντιστροφή, επωδός). Ωδές ήταν σχεδόν όλα τα είδη τραγουδιών, είτε με χαρούμενο είτε με θλιμμένο χαρακτήρα, ακόμα και τραγούδια γενικού κοινωνικού χαρακτήρα, των εργαζομένων (δημοτικά τραγούδια, όπως θα λέγαμε σήμερα) κτλ. ωδή κατ' επέκταση λεγόταν και το τραγούδι των πουλιών. ωδικός (επίθ.)· δεξιοτέχνης στο τραγούδι. Ησύχ.: "εύ άδων" (εκείνος που τραγουδά ωραία). Κατ' επέκταση, μουσικός (ως επίθ. και ως ούσ.).

Ωδή(2):είναι ποίημα λυρικό με εννιά άσματα (τροπάρια) της ακολουθίας του Όρθρου. Το περιεχόμενό του λαμβανόταν από την Αγία Γραφή (από τις εννιά Ωδές της Παλαιάς Διαθήκης). Στους πρώτους αιώνες ψαλλόταν μαζί με τους ψαλμούς και τον κανόνα. Οι κανόνες αποτελούντο από εννέα ωδές και κάθε ωδή από τρία ή τέσσερα τροπάρια. Ξεχωριστή μουσική σύνθεση είχε κάθε ωδή. Σύμφωνα με τη μουσική του πρώτου τροπαρίου (ειρμού) της ωδής, ψάλλονταν και τα υπόλοιπα..

Ωδός: (συναίρ. του αοιδός)· τραγουδιστής. Ηρακλείδης Ποντικός (Περί Πολιτειών 6): "Λακεδαιμόνιοι τον Λέσβιον ωδόν [Τέρπανδρον] ετίμησαν" (οι Λακεδαιμόνιοι τίμησαν τον Λέσβιο αοιδό [Τέρπανδρο]). Πλάτων (Νόμοι Ζ', 812Β): "τους του Διονύσου εξηκοντούτας ωδούς" (οι εξηντάρηδες τραγουδιστές [αοιδοί] του Διόνυσου). Πρβ. και Κλήμ. Αλεξ. Προτρεπτικός 1, 2.

Ωλήν: μυθικο-ιστορικός επικός ποιητής και μουσικός της πιο μακρινής εποχής, του οποίου το όνομα συνδεόταν με τη λατρεία του Απόλλωνα. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (Ιστορίαι Δ', 35), ήρθε από τη Λυκία της νότιας Μ. Ασίας, ιερή χώρα του Απόλλωνα, και συνέθεσε τους πρώτους ύμνους, που εκτελούνταν στο ιερό του Απόλλωνα στη Δήλο: "ούτος δε ο Ωλήν και τους άλλους τους παλαιούς ύμνους εποίησε, εκ Λυκίης ελθών, τους αειδομένους εν Δήλω". Η Σούδα και ο Ησύχιος τον αποκαλούν Δυμαίο ή Υπερβόρειο (από τον μακρινό Βορρά) ή Λύκιο (από τη Λυκία)· η Σούδα προτιμά το επίθετο Λύκιος, γιατί, ήρθε από την πόλη Ξάνθο της Λυκίας. Ο Παυσανίας (Ι, 5, 8) λέει ότι "ο Ωλήν έγινε προφήτης του Απόλλωνα και ο πρώτος επικός ποιητής". Τον αναφέρει επίσης συχνά στο έργο του (Α', 18, 5· Β', 13, 3· 7, 8· Η', 21, 3· Θ', 27, 2). Μερικοί μύθοι αποδίδουν στον ποιητή αυτό την επινόηση του εξάμετρου και την ίδρυση του Δελφικού Μαντείου.

Ωσχοφορικά: ή οσχοφορικά, μέλη· τραγούδια που εκτελούνταν κατά την τελετή των Ωσχοφορίων. Πρόκλ. (Χρηστομ. 28): "Ωσχοφορικά μέλη τραγουδούσαν οι Αθηναίοι· δύο νέοι ντυμένοι με γυναικεία φορέματα, κρατώντας βλαστάρια αμπέλου με σταφύλια (τσαμπιά, που ονόμαζαν ώσχους ή ώσχες) έσερναν το χορό". Τα ωσχοφόρια (από το όσχος ή ώσχος, όσχη ή ώσχη, δηλ. βλαστάρι από κλήμα με σταφύλι) ήταν μέρος των αθηναϊκών εορτών που ονομάζονταν Σκίρα (τα), και τελούνταν προς τιμή της Αθηνάς· στα ωσχοφόρια αγόρια στην ηλικία της εφηβείας, φορώντας γυναικεία και κρατώντας τσαμπιά, προχωρούσαν σε πομπή από το ναό του Διόνυσου στο ναό της Σκιράδας Αθηνάς. Κατά τον Πρόκλο, ο Θησέας καθιέρωσε τη γιορτή αυτή, μετά τη σωτηρία των επτά νέων και επτά νεανίδων από τον Μινώταυρο.